goz yaşarması ne demek?

Göz Yaşarması (Lakrimasyon)

Göz yaşarması veya lakrimasyon, gözlerin normalden fazla miktarda gözyaşı üretmesi durumudur. Bu durum, çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir ve genellikle geçici bir durum olmakla birlikte, bazı durumlarda altta yatan bir sağlık sorununun belirtisi olabilir.

Giriş

Gözyaşı, göz sağlığı için hayati öneme sahiptir. Göz yüzeyini nemlendirir, yabancı maddeleri temizler ve enfeksiyonlara karşı korur. Normalde, gözyaşı sürekli olarak üretilir ve göz yaşı kanalı aracılığıyla buruna drene olur. Ancak, gözyaşı üretimi drenaj kapasitesini aştığında veya drenaj kanalları tıkandığında göz yaşarması meydana gelir.

Nedenleri

Göz yaşarmasının pek çok nedeni olabilir. Bunlar genel olarak aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir:

• Göz Tahrişi ve İltihaplanma:

  • Yabancı Cisim: Gözde bir yabancı cisim bulunması (kum, toz, kirpik vb.)
  • Alerjiler: Alerjik reaksiyonlar (polen, hayvan tüyü, toz akarı vb.)
  • Enfeksiyonlar: Konjonktivit (pembe göz), blefarit (göz kapağı iltihabı), keratit (kornea iltihabı)
  • Kimyasal Tahriş: Gözü tahriş eden kimyasallara maruz kalma (sabun, şampuan, duman vb.)
  • Kuru Göz Sendromu: Paradoksal olarak, kuru göz sendromu da göz yaşarmasına neden olabilir. Göz yüzeyi yeterince nemlenmediğinde, vücut daha fazla gözyaşı üreterek bu durumu telafi etmeye çalışır.

• Gözyaşı Drenaj Sorunları:

  • Gözyaşı Kanalı Tıkanıklığı: Gözyaşı kanalı tıkanıklığı (nasolakrimal kanal tıkanıklığı), gözyaşının buruna akmasını engeller ve göz yaşarmasına neden olur. Bu durum, doğuştan olabilir veya enfeksiyon, yaralanma veya yaşlanma gibi nedenlerle sonradan ortaya çıkabilir.
  • Gözyaşı Kanalı Daralması: Gözyaşı kanalı daralması da drenajı engelleyebilir.
  • Göz Kapağı Sorunları: Ektropion (göz kapağının dışa dönmesi) veya entropion (göz kapağının içe dönmesi) gibi göz kapağı sorunları, gözyaşının doğru şekilde drene olmasını engelleyebilir.

• Diğer Nedenler:

  • Soğuk Hava: Soğuk hava, gözyaşı üretimini artırabilir.
  • Rüzgar: Rüzgar, göz yüzeyini kurutarak gözyaşı üretimini tetikleyebilir.
  • Parlak Işık: Parlak ışık, göz yaşarmasına neden olabilir.
  • Göz Yorgunluğu: Uzun süre ekrana bakmak veya okumak gibi aktiviteler göz yorgunluğuna ve göz yaşarmasına neden olabilir.
  • Bazı İlaçlar: Bazı ilaçlar, yan etki olarak göz yaşarmasına neden olabilir.
  • Bell Paralizi: Bell paralizi, yüz sinirinin felci sonucu göz kapağının kapanmasını engelleyebilir ve göz kuruluğuna ve dolayısıyla göz yaşarmasına neden olabilir.

Belirtiler

Göz yaşarmasının en belirgin belirtisi, gözlerden sürekli veya sık sık gözyaşı akmasıdır. Diğer belirtiler şunları içerebilir:

• Gözlerde kızarıklık
• Gözlerde yanma veya batma hissi
• Gözlerde kaşıntı
• Bulanık görme
• Gözlerde çapaklanma
• Işığa duyarlılık
• Burun akıntısı veya tıkanıklığı (gözyaşı kanalı tıkanıklığı durumunda)

Tanı

Göz yaşarmasının nedenini belirlemek için bir göz doktoru tarafından kapsamlı bir göz muayenesi yapılması gerekir. Bu muayene sırasında doktor, gözleri ve göz kapaklarını inceleyecek, gözyaşı üretimini ve drenajını değerlendirecek ve gerekirse ek testler yapacaktır.

Yapılabilecek testler şunları içerebilir:

• Schirmer Testi: Gözyaşı üretimini ölçmek için kullanılır.
• Gözyaşı Kanalı Sondalama: Gözyaşı kanallarının açık olup olmadığını kontrol etmek için kullanılır.
• Gözyaşı Kanalı Görüntüleme: Gözyaşı kanalı sorunlarını daha ayrıntılı incelemek için BT taraması veya MRG gibi görüntüleme yöntemleri kullanılabilir.

Tedavi

Göz yaşarmasının tedavisi, altta yatan nedene bağlıdır.

• Tahriş ve İltihaplanma Durumunda:

  • Yabancı Cisim: Gözdeki yabancı cisim bir göz doktoru tarafından çıkarılmalıdır.
  • Alerjiler: Antihistaminikler veya göz damlaları kullanılabilir.
  • Enfeksiyonlar: Antibiyotik veya antiviral ilaçlar kullanılabilir.
  • Kuru Göz Sendromu: Yapay gözyaşı damlaları, göz yüzeyini nemlendirmek için kullanılabilir.

• Gözyaşı Drenaj Sorunları Durumunda:

  • Gözyaşı Kanalı Tıkanıklığı: Gözyaşı kanalı tıkanıklığı için tedavi seçenekleri arasında masaj, gözyaşı kanalı sondalama ve cerrahi (dakriyosistorinostomi - DSR) yer alır.
  • Göz Kapağı Sorunları: Göz kapağı sorunları için cerrahi düzeltme gerekebilir.

• Diğer Durumlar: Altta yatan diğer nedenlere yönelik tedavi uygulanır.

Önleme

Göz yaşarmasını önlemek için aşağıdaki önlemler alınabilir:

• Gözleri tahriş edici maddelerden koruyun.
• Alerjenlerden kaçının.
• Göz hijyenine dikkat edin.
• Uzun süre ekrana bakmaktan kaçının ve düzenli olarak gözlerinizi dinlendirin.
• Göz kuruluğunu önlemek için yapay gözyaşı damlaları kullanın.
• Rüzgarlı ve soğuk havalarda gözlerinizi koruyun.

Prognoz

Göz yaşarmasının prognozu, altta yatan nedene bağlıdır. Çoğu durumda, uygun tedavi ile göz yaşarması kontrol altına alınabilir. Ancak, bazı durumlarda tedaviye rağmen semptomlar devam edebilir.

Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?

Aşağıdaki durumlarda bir göz doktoru'na başvurmak önemlidir:

• Göz yaşarması şiddetli veya uzun süreli ise
• Gözlerde ağrı, kızarıklık veya görme değişiklikleri eşlik ediyorsa
• Gözyaşı kanalı tıkanıklığından şüpheleniyorsanız
• Tedaviye rağmen semptomlar düzelmiyorsa

Ek Bilgiler

Bu makalede yer alan bilgiler genel bilgilendirme amaçlıdır ve bir doktor tavsiyesi yerine geçmez. Herhangi bir sağlık sorununuz varsa, lütfen bir doktora danışın.